物理化学学报 >> 2020, Vol. 36 >> Issue (1): 1906044.doi: 10.3866/PKU.WHXB201906044
所属专题: 庆祝唐有祺院士百岁华诞专刊
收稿日期:
2019-06-11
录用日期:
2019-07-19
发布日期:
2019-07-26
通讯作者:
邸建城,于吉红
E-mail:jcdi@jlu.edu.cn;jihong@jlu.edu.cn
基金资助:
Baixian Wang1,Qifei Wang1,Jiancheng Di1,*(),Jihong Yu1,2,*(
)
Received:
2019-06-11
Accepted:
2019-07-19
Published:
2019-07-26
Contact:
Jiancheng Di,Jihong Yu
E-mail:jcdi@jlu.edu.cn;jihong@jlu.edu.cn
Supported by:
摘要:
随着经济全球化的发展,频发的石油泄露事故以及工业生产时排放的含油污水已经严重威胁到水体生态环境和人体健康。传统上处理含油废水的方式主要包括离心法,撇沫法,浮选法和油吸附技术等等。然而较低的分离效率以及吸油材料后处理过程中所产生的二次污染等缺点限制了这些方法在实际中的应用。最近,基于过滤膜材料表面特殊浸润性的分离技术已被广泛用于含油废水中油污的富集和回收。其中,具有空气中超亲水/水下超疏油特性的分离膜的制备引起了人们广泛的研究兴趣。在油水分离过程中,这种分离膜可以选择性地允许水通过,同时将油污阻隔在膜的上方。然而,水中的微生物易于附着在此类亲水膜上,降低其分离性能,并最终导致膜的阻塞。在本工作中,我们利用晶种和二次水热生长技术,在不锈钢网基底上包覆了具有MFI拓扑结构的ZSM-5分子筛涂层,并进一步通过离子交换过程将分子筛孔道中70%的Na+离子取代为Ag+离子。所制备的分子筛膜(Ag@ZCMFs)在空气中表现出超双亲性(水和油的接触角均为0°),而当被浸没在水中时,其浸润性转变为水下超疏油性(水下油接触角为151.27°± 4.34°)。基于这种特殊的浸润性,Ag@ZCMF可以实现对众多油水混合物的有效分离,其分离效率均超过99%。在Ag@ZCMF的合成过程中,可通过改变二次水热生长时间来调变膜中所预留的针孔的直径,从而调整分离膜的水通量和油侵入压。例如,二次水热生长时间为14 h的分子筛膜(Ag@ZCMF-14)中针孔的平均直径约为21 μm,在分离过程中,该膜的水通量和油穿透压分别达到54720 L·m-2·h-1和4357 Pa。抗腐蚀试验和摩擦试验证实Ag@ZCMF-14具有良好的化学稳定性和机械稳定性。经过10次分离-再生循环过程,Ag@ZCMF-14的分离能力没有明显的衰减,说明Ag@ZCMF-14具有较高的分离稳定性。此外,负载的Ag+使得该分子筛膜具有优异的抗生物污染性能,可以有效抑制操作环境中藻类和细菌的生长,由此避免油水分离过程中膜的阻塞。其中,Ag@ZCMF-14对大肠杆菌的抑菌率达到99.6%。这些结果表明具有抗生物污染的Ag@ZCMF在处理含油废水方面有着广阔的实际应用前景。
MSC2000:
王百先,王琪菲,邸建城,于吉红. 具有抗生物污染活性的分子筛膜用于高效油水分离[J]. 物理化学学报, 2020, 36(1): 1906044.
Baixian Wang,Qifei Wang,Jiancheng Di,Jihong Yu. Zeolite-Coated Anti-Biofouling Mesh Film for Efficient Oil-Water Separation[J]. Acta Physico-Chimica Sinica, 2020, 36(1): 1906044.
Table 1
The separation parameter of Ag@ZCMF-14 compared with other oil/water separation membranes."
Substrate | Sample | Performance | Ref. | ||
Separation efficiency/% | Flux/(L·m-2·h-1) | Intrusion pressure/Pa | |||
Stainless-steel mesh | UiO-66 | 99.99 | 12.7 × 104 | 6600 | Zhang et al., 2018 |
Stainless-steel mesh | TiO2 | 99.9 | 13554 | Du et al., 2017 | |
Stainless-steel mesh | Silicalite-1 | 96 | Zeng et al., 2014 | ||
Stainless-steel mesh | PAM Hydrogel | 99 | 1000 | Xue et al., 2011 | |
Stainless-steel mesh | Silicalite-1 | 90000 | 729 | Wen et al., 2013 | |
Stainless-steel mesh | Graphene Oxide | 98 | Dong et al., 2014 | ||
Stainless-steel mesh | NiOOH | 98 | Li et al., 2015 | ||
Stainless-steel mesh | Glass nanofiber | 99 | (0.11–7.0) × 104 | Ma et al., 2017 | |
NiO | Ni mesh | 99 | 5.4 × 104 | 2352 | Yu et al., 2017 |
woven carbon microfiber | ZnO | 99 | 20933.4 | Wang et al., 2017 | |
Stainless-steel mesh | ZSM-5 | 99.98 | 54720 | 4357 | This work |
1 |
Kota A. K. ; Kwon G. ; Choi W. ; Mabry J. M. ; Tuteja A. Nat. Commun. 2012, 3, 1025.
doi: 10.1038/ncomms2027 |
2 |
Kota A. K. ; Li Y. ; Mabry J. M. ; Tuteja A. Adv. Mater. 2012, 24 (43), 5838.
doi: 10.1002/adma.201202554 |
3 |
Kwon G. ; Kota A. K. ; Li Y. ; Sohani A. ; Mabry J. M. ; Tuteja A. Adv. Mater. 2012, 24 (27), 3666.
doi: 10.1002/adma.201201364 |
4 |
Wang Y. ; Di J. ; Wang L. ; Li X. ; Wang N. ; Wang B. ; Tian Y. ; Jiang L. ; Yu J. Nat. Commun. 2017, 8 (1), 575.
doi: 10.1038/s41467-017-00474-y |
5 |
Zhao Y. H. ; Zhang M. ; Wang Z. K. Adv. Mater. Interfaces 2016, 3 (13), 1500664.
doi: 10.1002/admi.201500664 |
6 |
Field R. W. Nature 2012, 489 (7414), 41.
doi: 10.1038/489041a |
7 |
Ge J. ; Ye Y. D. ; Yao H. B. ; Zhu X. ; Wang X. ; Wu L. ; Wang J. L. ; Ding H. ; Yong N. ; He L. H. ; et al Angew. Chem. Int. Edit. 2014, 53 (14), 3612.
doi: 10.1002/anie.201310151 |
8 |
Li J. ; Zhao Z. H. ; Shen Y. Q. ; Feng H. ; Yang Y. X. ; Zha F. Adv. Mater. Interfaces 2017, 4 (16), 1700364.
doi: 10.1002/admi.201700364 |
9 |
Ge J. ; Jin Q. ; Zong D. ; Yu J. ; Ding B. ACS Appl. Mater. Inter. 2018, 10 (18), 16183.
doi: 10.1021/acsami.8b01952 |
10 |
Zhang Z. ; Zhang Y. ; Fan H. ; Wang Y. ; Zhou C. ; Ren F. ; Wu S. ; Li G. ; Hu Y. ; Li J. ; Wu D. ; Chu J. Nanoscale 2017, 9 (41), 15796.
doi: 10.1039/c7nr03829a |
11 |
Mousavi S. H. ; Ghadiri M. ; Buckley M. Chem. Eng. Sci. 2014, 120, 130.
doi: 10.1016/j.ces.2014.08.055 |
12 |
Zhang X. ; Zhao Y. ; Mu S. ; Jiang C. ; Song M. ; Fang Q. ; Xue M. ; Qiu S. ; Chen B. ACS Appl. Mater. Inter. 2018, 10 (20), 17301.
doi: 10.1021/acsami.8b05137 |
13 |
Zhou W. ; Li S. ; Liu Y. ; Xu Z. ; Wei S. ; Wang G. ; Lian J. ; Jiang Q. ACS Appl. Mater. Inter. 2018, 10 (11), 9841.
doi: 10.1021/acsami.7b19853 |
14 |
Ge J. L. ; Zong D. D. ; Jin Q. ; Yu J. Y. ; Ding B. Adv. Funct. Mater. 2018, 28 (10), 1705051.
doi: 10.1002/adfm.201705051 |
15 |
Lv W. Y. ; Mei Q. Q. ; Xiao J. L. ; Du M. ; Zheng Q. Adv. Funct. Mater. 2017, 27 (48), 1704293.
doi: 10.1002/adfm.201704293 |
16 |
Li W. ; Yong J. ; Yang Q. ; Chen F. ; Fang Y. ; Hou X. Acta Phys. -Chim. Sin. 2018, 34 (5), 456.
doi: 10.3866/PKU.WHXB201709211 |
李文涛; 雍佳乐; 杨青; 陈烽; 方瑶; 侯洵. 物理化学学报, 2018, 34 (5), 456.
doi: 10.3866/PKU.WHXB201709211 |
|
17 |
Zhu Q. ; Chu Y. ; Wang Z. K. ; Chen N. ; Lin L. ; Liu F. T. ; Pan Q. M. J. Mater. Chem. A 2013, 1 (17), 5386.
doi: 10.1039/c3ta00125c |
18 |
Calcagnile P. ; Fragouli D. ; Bayer I. S. ; Anyfantis G. C. ; Martiradonna L. ; Cozzoli P. D. ; Cingolani R. ; Athanassiou A. ACS Nano 2012, 6 (6), 5413.
doi: 10.1021/nn3012948 |
19 |
Zhang W. ; Zhu Y. ; Liu X. ; Wang D. ; Li J. ; Jiang L. ; Jin J. Angew. Chem. Int. Edit. 2014, 53 (3), 856.
doi: 10.1002/anie.201308183 |
20 |
Liu J. ; Wang L. ; Wang N. ; Guo F. ; Hou L. ; Chen Y. ; Liu J. ; Zhao Y. ; Jiang L. Small 2017, 13 (4), 1600499.
doi: 10.1002/smll.201600499 |
21 |
Wen L. ; Tian Y. ; Jiang L. Angew. Chem. Int. Edit. 2015, 54 (11), 3387.
doi: 10.1002/anie.201409911 |
22 |
Su B. ; Tian Y. ; Jiang L. J. Am. Chem. Soc. 2016, 138 (6), 1727.
doi: 10.1021/jacs.5b12728 |
23 |
Zheng S. ; Wang D. ; Tian Y. ; Jiang L. Adv. Funct. Mater. 2016, 26 (48), 9018.
doi: 10.1002/adfm.201602843 |
24 |
Li Y. ; Wang J. D. ; Fan L. N. ; Chen D. R. Acta Phys. -Chim. Sin. 2016, 32 (4), 990.
doi: 10.3866/PKU.WHXB201601131 |
李杨; 汪家道; 樊丽宁; 陈大融. 物理化学学报, 2016, 32 (4), 990.
doi: 10.3866/PKU.WHXB201601131 |
|
25 |
Xue Z. X. ; Wang S. T. ; Lin L. ; Chen L. ; Liu M. J. ; Feng L. ; Jiang L. Adv. Mater. 2011, 23 (37), 4270.
doi: 10.1002/adma.201102616 |
26 |
Zhang F. ; Zhang W. B. ; Shi Z. ; Wang D. ; Jin J. ; Jiang L. Adv. Mater. 2013, 25 (30), 4192.
doi: 10.1002/adma.201301480 |
27 |
Gao X. ; Xu L. P. ; Xue Z. ; Feng L. ; Peng J. ; Wen Y. ; Wang S. ; Zhang X. Adv. Mater. 2014, 26 (11), 1771.
doi: 10.1002/adma.201304487 |
28 |
Tao M. ; Xue L. ; Liu F. ; Jiang L. Adv. Mater. 2014, 26 (18), 2943.
doi: 10.1002/adma.201305112 |
29 |
Liu N. ; Lin X. ; Zhang W. ; Cao Y. ; Chen Y. ; Feng L. ; Wei Y. Sci. Rep. 2015, 5, 9688.
doi: 10.1038/srep09688 |
30 |
Liu X. ; Leng C. ; Yu L. ; He K. ; Brown L. J. ; Chen Z. ; Cho J. ; Wang D. Angew. Chem. Int. Edit. 2015, 54 (16), 4851.
doi: 10.1002/anie.201411992 |
31 |
Manna U. ; Lynn D. M. Adv. Funct. Mater. 2015, 25 (11), 1672.
doi: 10.1002/adfm.201403735 |
32 |
Wen Q. ; Di J. C. ; Jiang L. ; Yu J. H. ; Xu R. R. Chem. Sci. 2013, 4 (2), 591.
doi: 10.1039/c2sc21772d |
33 |
Zeng J. W. ; Guo Z. G. Colloid Surface. A 2014, 444, 283.
doi: 10.1016/j.colsurfa.2013.12.071 |
34 |
Zhang X. K. ; Li H. ; Miao W. Z. ; Shen Q. ; Wang J. ; Peng D. L. ; Liu J. D. ; Zhang Y. T. Aiche J. 2019, 65 (6), e16596.
doi: 10.1002/aic.16596 |
35 |
He K. ; Duan H. ; Chen G. Y. ; Liu X. ; Yang W. ; Wang D. ACS Nano 2015, 9 (9), 9188.
doi: 10.1021/acsnano.5b03791 |
36 |
Chu Z. ; Feng Y. ; Seeger S. Angew. Chem. Int. Edit. 2015, 54 (8), 2328.
doi: 10.1002/anie.201405785 |
37 |
Muthukumar K. ; Kaleekkal N. J. ; Lakshmi D. S. ; Srivastava S. ; Bajaj H. J. Appl. Polym. Sci. 2019, 136 (24), 47641.
doi: 10.1002/app.47641 |
38 |
Lin X. ; Yang M. ; Jeong H. ; Chang M. ; Hong J. J. Membrane. Sci. 2016, 506, 22.
doi: 10.1016/j.memsci.2016.01.035 |
39 |
Zhang Q. ; Chen G. R. ; Wang Y. Y. ; Chen M. Y. ; Guo G. Q. ; Shi J. ; Luo J. ; Yu J. H. Chem. Mater. 2018, 30 (8), 2750.
doi: 10.1021/acs.chemmater.8b00527 |
40 |
Wang N. ; Sun Q. ; Bai R. ; Li X. ; Guo G. ; Yu J. J. Am. Chem. Soc. 2016, 138 (24), 7484.
doi: 10.1021/jacs.6b03518 |
41 |
Zhang Q. ; Mayoral A. ; Terasaki O. ; Zhang Q. ; Ma B. ; Zhao C. ; Yang G. ; Yu J. J. Am. Chem. Soc. 2019, 141 (9), 3772.
doi: 10.1021/jacs.8b11734 |
42 |
Wang Z. ; Yu J. ; Xu R. Chem. Soc. Rev. 2012, 41 (5), 1729.
doi: 10.1039/c1cs15150a |
43 |
Li Y. ; Li X. ; Liu J. ; Duan F. ; Yu J. Nat. Commun. 2015, 6, 8328.
doi: 10.1038/ncomms9328 |
44 |
Feng G. ; Cheng P. ; Yan W. ; Boronat M. ; Li X. ; Su J. H. ; Wang J. ; Li Y. ; Corma A. ; Xu R. ; et al Science 2016, 351 (6278), 1188.
doi: 10.1126/science.aaf1559 |
45 |
Li Y. ; Li L. ; Yu J. H. Chem 2017, 3 (6), 928.
doi: 10.1016/j.chempr.2017.10.009 |
46 |
Wang S. ; Li R. Y. ; Li D. D. ; Zhang Z. Y. ; Liu G. C. ; Liang H. J. ; Qin Y. G. ; Yu J. H. ; Li Y. Y. J. Mater. Chem. B 2018, 6 (20), 3254.
doi: 10.1039/c8tb00328a |
47 |
Singh V. V. ; Jurado-Sanchez B. ; Sattayasamitsathit S. ; Orozco J. ; Li J. X. ; Galarnyk M. ; Fedorak Y. ; Wang J. Adv. Funct. Mater. 2015, 25 (14), 2147.
doi: 10.1002/adfm.201500033 |
48 |
Wang J. C. ; Wang Z. P. ; Guo S. ; Zhang J. Y. ; Song Y. ; Dong X. M. ; Wang X. N. ; Yu J. H. Micropor. Mesopor. Mat. 2011, 146 (1-3), 216.
doi: 10.1016/j.micromeso.2011.04.005 |
49 |
Tekin R. ; Bac N. Micropor. Mesopor. Mat. 2016, 234, 55.
doi: 10.1016/j.micromeso.2016.07.006 |
50 |
Yuan Z. ; Zhu X. ; Li M. ; Lu W. ; Li X. ; Zhang H. Angew. Chem. Int. Edit. 2016, 55 (9), 3058.
doi: 10.1002/anie.201510849 |
51 |
Wang C. Y. ; Wu S. Y. ; Jian M. Q. ; Xie J. R. ; Xu L. P. ; Yang X. D. ; Zheng Q. S. ; Zhang Y. Y. Nano Res. 2016, 9 (9), 2597.
doi: 10.1007/s12274-016-1145-3 |
52 |
Xiong Z.-C. ; Yang R.-L. ; Zhu Y.-J. ; Chen F.-F. ; Dong L.-Y. J. Mater. Chem. A 2017, 5 (33), 17482.
doi: 10.1039/c7ta03870d |
53 |
Du X. ; You S. ; Wang X. ; Wang Q. ; Lu J. Chem. Eng. J. 2017, 313, 398.
doi: 10.1016/j.cej.2016.12.092 |
54 |
Dong Y. ; Li J. ; Shi L. ; Wang X. ; Guo Z. ; Liu W. Chem. Commun. 2014, 50 (42), 5586.
doi: 10.1039/c4cc01408a |
55 |
Li J. ; Cheng H. M. ; Chan C. Y. ; Ng P. F. ; Chen L. ; Fei B. ; Xin J. H. RSC Adv. 2015, 5 (64), 51537.
doi: 10.1039/c5ra06118k |
56 |
Ma Q. ; Cheng H. ; Yu Y. ; Huang Y. ; Lu Q. ; Han S. ; Chen J. ; Wang R. ; Fane A. G. ; Zhang H. Small 2017, 13 (19), 1700391.
doi: 10.1002/smll.201700391 |
57 |
Yu Z. ; Yun F. F. ; Gong Z. ; Yao Q. ; Dou S. ; Liu K. ; Jiang L. ; Wang X. J. Mater. Chem. A 2017, 5 (22), 10821.
doi: 10.1039/c7ta01987d |
58 |
Wang K. ; Han D. S. ; Yiming W. ; Ahzi S. ; Abdel-Wahab A. ; Liu Z. Sci. Rep. 2017, 7, 16081.
doi: 10.1038/s41598-017-16402-5 |
59 |
Xu Z. ; Zhu Z. ; Li N. ; Tian Y. ; Jiang L. ACS Nano 2018, 12 (10), 10000.
doi: 10.1021/acsnano.8b04328 |
60 |
Liu J. ; Sonshine D. A. ; Shervani S. ; Hurt R. H. ACS Nano 2010, 4 (11), 6903.
doi: 10.1021/nn102272n |
61 |
AshaRani P. V. ; Mun G. L. K. ; Hande M. P. ; Valiyaveettil S. ACS Nano 2009, 3 (2), 279.
doi: 10.1021/nn800596w |
62 |
Carlson C. ; Hussain S. M. ; Schrand A. M. ; Braydich-Stolle L. K. ; Hess K. L. ; Jones R. L. ; Schlager J. J. J. Phys. Chem. B 2008, 112 (43), 13608.
doi: 10.1021/jp712087m |
[1] | 李诗涵,赵侦超,李世坤,邢友东,张维萍. DFT计算结合固体NMR研究富铝SSZ-13的铝分布和Brønsted酸性[J]. 物理化学学报, 2020, 36(4): 1903021 - . |
[2] | 刘小龙, 王强, 王超, 徐君, 邓风. Silicalite-1分子筛氢键诱导晶化机制的固体核磁共振研究[J]. 物理化学学报, 2020, 36(4): 1905035 - . |
[3] | 孙成珍, 周润峰, 白博峰. 基于静电效应的石墨烯纳米孔选择性渗透特性[J]. 物理化学学报, 2020, 36(11): 1911044 - . |
[4] | 母晓玥,李路. 室温光驱动甲烷活化[J]. 物理化学学报, 2019, 35(9): 968 -976 . |
[5] | 翟岩亮, 张少龙, 张络明, 尚蕴山, 王文轩, 宋宇, 姜彩彤, 巩雁军. 不同B,Al分布对ZSM-5分子筛的甲醇制丙烯反应性能的影响[J]. 物理化学学报, 2019, 35(11): 1248 -1258 . |
[6] | 徐禄禄,赵侦超,赵蓉蓉,喻瑞,张维萍. 镁改性对HZSM-5分子筛催化乙烯制丙烯的影响[J]. 物理化学学报, 2019, 35(1): 92 -100 . |
[7] | 李文涛,雍佳乐,杨青,陈烽,方瑶,侯洵. 基于特殊润湿性材料的油水分离[J]. 物理化学学报, 2018, 34(5): 456 -475 . |
[8] | 位春蕾,高洁,王凯,董梅,樊卫斌,秦张峰,王建国. 氢预处理对Zn/HZSM-5分子筛催化乙烯芳构化反应性能的影响[J]. 物理化学学报, 2017, 33(7): 1483 -1491 . |
[9] | 王泉珺,孙红娟,彭同江,冯明珠. 氧化石墨阳离子交换容量测定过程中结构的变化[J]. 物理化学学报, 2017, 33(2): 413 -418 . |
[10] | 杜君,吴相英,潘兴朋,余江. CeO2/NaY催化剂的氧合及其催化氧化脱硫性能[J]. 物理化学学报, 2016, 32(9): 2337 -2345 . |
[11] | 袁苹,王浩,薛彦峰,李艳春,王凯,董梅,樊卫斌,秦张峰,王建国. 不同粒径ZSM-5分子筛在苯与甲醇烷基化反应中催化性能及反应条件优化[J]. 物理化学学报, 2016, 32(7): 1775 -1784 . |
[12] | 胡思,张卿,巩雁军,张瑛,吴志杰,窦涛. HZSM-5分子筛在甲醇制丙烯反应中的失活与再生[J]. 物理化学学报, 2016, 32(7): 1785 -1794 . |
[13] | 厉晓蕾,陶硕,李科达,王亚松,王苹,田志坚. 低共熔溶剂中原位合成ZIF-8膜及其气体分离性能[J]. 物理化学学报, 2016, 32(6): 1495 -1500 . |
[14] | 刘小青,李时卉,孙梦婷,喻成龙,黄碧纯. MnOx/SAPO-11催化剂的制备、表征及其低温NH3-SCR活性[J]. 物理化学学报, 2016, 32(5): 1236 -1246 . |
[15] | 孙丽媛,张亚飞,巩雁军. 微孔-微孔复合分子筛的结构特征及应用[J]. 物理化学学报, 2016, 32(5): 1105 -1122 . |
|