物理化学学报 >> 2020, Vol. 36 >> Issue (1): 1907021.doi: 10.3866/PKU.WHXB201907021
所属专题: 庆祝唐有祺院士百岁华诞专刊
收稿日期:
2019-07-04
录用日期:
2019-08-01
发布日期:
2019-08-29
通讯作者:
张锦
E-mail:jinzhang@pku.edu.cn
作者简介:
张锦,北京大学教授、博士生导师,国家杰出青年基金获得者、教育部长江学者特聘教授、英国皇家化学学会会士、中组部“万人计划”创新领军人才入选者、科技部重点研发计划项目负责人。1997年获兰州大学理学博士学位,1998年至2000年在英国利兹大学从事博士后研究,2000年5月到北京大学化学与分子工程学院工作。主要从事纳米碳材料的控制制备及其拉曼光谱学研究
基金资助:
Shuchen Zhang,Na Zhang,Jin Zhang*()
Received:
2019-07-04
Accepted:
2019-08-01
Published:
2019-08-29
Contact:
Jin Zhang
E-mail:jinzhang@pku.edu.cn
Supported by:
摘要:
碳纳米管独特的几何和电子结构使其具有丰富优异的性质,因此在过去的二十余年备受研究者的关注。然而,碳纳米管结构的多样性成为其从实验室走到产业化的最大阻碍,结构决定性质,制备决定未来,完善的结构控制制备技术将成为碳纳米管基础研究和产业化应用中至关重要的一环。本文首先对碳纳米管的结构进行描述,然后综述了碳纳米管的结构可控制备方法和溶液纯化分离技术,提出未来理想的碳纳米管制备之路是将碳纳米管精细结构控制方法与宏量制备技术相结合,在降低碳纳米管生产成本的同时,提高其纯度,并建立碳纳米管产品的标准。最后,展望了碳纳米管的杀手锏级应用和该领域的机遇和挑战。
MSC2000:
张树辰,张娜,张锦. 碳纳米管可控制备的过去、现在和未来[J]. 物理化学学报, 2020, 36(1): 1907021.
Shuchen Zhang,Na Zhang,Jin Zhang. Controlled Synthesis of Carbon Nanotubes: Past, Present and Future[J]. Acta Physico-Chimica Sinica, 2020, 36(1): 1907021.
1 |
Iijima S. Nature 1991, 354, 56.
doi: 10.1038/354056a0 |
2 |
Peng B. ; Locascio M. ; Zapol P. ; Li S. ; Mielke S. L. ; Schatz G. C. ; Espinosa H. D. Nat. Nanotechnol. 2008, 3, 626.
doi: 10.1038/nnano.2008.211 |
3 |
Jin S. H. ; Dunham S. N. ; Song J. ; Xie X. ; Kim J. H. ; Lu C. ; Islam A. ; Du F. ; Kim J. ; Felts J. ; et al A. Nat. Nanotechnol. 2013, 8, 347.
doi: 10.1038/nnano.2013.56 |
4 |
Gong K. ; Du F. ; Xia Z. ; Durstock M. ; Dai L Science 2009, 323, 760.
doi: 10.1126/science.1168049 |
5 |
Baughman R. H. ; Zakhidov A. A. ; de Heer W. A Science 2002, 297, 787.
doi: 10.1126/science.1060928 |
6 |
Chou T. W. ; Gao L. ; Thostenson E. T. ; Zhang Z. ; Byun J. H Compos. Sci. Technol. 2010, 70, 1.
doi: 10.1016/j.compscitech.2009.10.004 |
7 |
De Volder M. F. L. ; Tawfick S. H. ; Baughman R. H. ; Hart A. J Science 2013, 339, 535.
doi: 10.1126/science.1222453 |
8 |
Qiu C. ; Zhang Z. ; Xiao M. ; Yang Y. ; Zhong D. ; Peng L. M Science 2017, 355, 271.
doi: 10.1126/science.aaj1628 |
9 |
Appenzeller J. ; Lin Y. M. ; Knoch J. ; Avouris P Phys. Rev. Lett. 2004, 93, 196805.
doi: 10.1103/PhysRevLett.93.196805 |
10 |
Franklin A. D. ; Luisier M. ; Han S. J. ; Tulevski G. ; Breslin C. M. ; Gignac L. ; Lundstrom M. S. ; Haensch W Nano Lett. 2012, 12, 758.
doi: 10.1021/nl203701g |
11 |
An K. H. ; Kim W. S. ; Park Y. S. ; Moon J. M. ; Bae D. J. ; Lim S. C. ; Lee Y. S. ; Lee Y. H Adv. Funct. Mater. 2001, 11, 387.
doi: 10.1002/1616-3028(200110)11:5<387::AID-ADFM387>3.0.CO;2-G |
12 |
Sotowa C. ; Origi G. ; Takeuchi M. ; Nishimura Y. ; Takeuchi K. ; Jang I. Y. ; Kim Y. J. ; Hayashi T. Kim Y A., Endo M., et al. ChemSusChem 2008, 1, 911.
doi: 10.1002/cssc.200800170 |
13 |
Niu C. ; Sichel E. K. ; Hoch R. ; Moy D. ; Tennent H Appl. Phys. Lett. 1997, 70, 1480.
doi: 10.1063/1.118568 |
14 |
Kim P. ; Shi L. ; Majumdar A. ; McEuen P. L Phys. Rev. Lett. 2001, 87, 215502.
doi: 10.1103/PhysRevLett.87.215502 |
15 |
Balandin A. A. ; Ghosh S. ; Bao W. ; Calizo I. ; Teweldebrhan D. ; Miao F. ; Lau C. N Nano Lett. 2008, 8, 902.
doi: 10.1021/nl0731872 |
16 |
Franklin A. D Science 2015, 349, 6249.
doi: 10.1126/science.aab2750 |
17 |
Dresselhaus M. S. ; Dresselhaus G. ; Saito R Carbon 1995, 33, 883.
doi: 10.1016/0008-6223(95)00017-8 |
18 |
Chen Y. ; Zhang J Acc. Chem. Res. 2014, 47, 2273.
doi: 10.1021/ar400314b |
19 |
Chen Y. ; Zhang Y. ; Hu Y. ; Kang L. ; Zhang S. ; Xie H. ; Liu D. ; Zhao Q. ; Li Q. ; Zhang J Adv. Mater. 2014, 26, 5898.
doi: 10.1002/adma.201400431 |
20 |
Zhang R. ; Zhang Y. ; Wei F Acc. Chem. Res. 2017, 50, 179.
doi: 10.1021/acs.accounts.6b00430 |
21 |
Wang H. ; Yuan Y. ; Wei L. ; Goh K. ; Yu D. ; Chen Y Carbon 2015, 81, 1.
doi: 10.1016/j.carbon.2014.09.063 |
22 |
Yang F. ; Wang X. ; Li M. ; Liu X. ; Zhao X. ; Zhang D. ; Zhang Y. ; Yang J. ; Li Y Acc. Chem. Res. 2016, 49, 606.
doi: 10.1021/acs.accounts.5b00485 |
23 |
Li Y. ; Kim W. ; Zhang Y. ; Rolandi M. ; Wang D. ; Dai H. J Phys. Chem. B 2001, 105, 11424.
doi: 10.1021/jp012085b |
24 |
An L. ; Owens J. M. ; McNeil L. E. ; Liu J J. Am. Chem. Soc. 2002, 124, 13688.
doi: 10.1021/ja0274958 |
25 |
Zhang R. ; Zhang Y. ; Zhang Q. ; Xie H. ; Qian W. ; Wei F ACS Nano 2013, 7, 6156.
doi: 10.1021/nn401995z |
26 |
Kang L. ; Zhang S. ; Li Q. ; Zhang J J. Am. Chem. Soc. 2016, 138, 6727.
doi: 10.1021/jacs.6b03527 |
27 |
Zhang S. ; Kang L. ; Wang X. ; Tong L. ; Yang L. ; Wang Z. ; Qi K. ; Deng S. ; Li Q. ; Bai X. ; et al Nature 2017, 543, 234.
doi: 10.1038/nature21051 |
28 |
Moisala A. ; Nasibulin A. G. ; Brown D. P. ; Jiang H. ; Khriachtchev L. ; Kauppinen E. I Chem. Eng. Sci. 2006, 61, 4393.
doi: 10.1016/j.ces.2006.02.020 |
29 |
Zhang Q. ; Huang J. Q. ; Zhao M. Q. ; Qian W. Z. ; Wei F ChemSusChem 2011, 4, 864.
doi: 10.1002/cssc.201100177 |
30 |
Iijima S. ; Ichihashi T. Nature 1993, 363, 603.
doi: 10.1038/363603a0 |
31 |
Hayashi T. ; Kim Y. A. ; Matoba T. ; Esaka M. ; Nishimura K. ; Tsukada T. ; Endo M. ; Dresselhaus M. S. Nano Lett. 2003, 3, 887.
doi: 10.1021/nl034080r |
32 |
Zhang C. ; Bets K. ; Lee S. S. ; Sun Z. ; Mirri F. ; Colvin V. L. ; Yakobson B. I. ; Hauge R. H. ACS Nano 2012, 6, 6023.
doi: 10.1021/nn301039v |
33 |
Hou P. X. ; Li W. S. ; Zhao S. Y. ; Li G. X. ; Shi C. ; Liu C. ; Cheng H. M. ACS Nano 2014, 8, 7156.
doi: 10.1021/nn502120k |
34 |
Chen Y. ; Shen Z. ; Xu Z. ; Hu Y. ; Xu H. ; Wang S. ; Guo X. ; Zhang Y. ; Peng L. ; Ding F. ; et al Nat. Commun. 2013, 4, 2205.
doi: 10.1038/ncomms3205 |
35 |
Kang L. ; Hu Y. ; Liu L. ; Wu J. ; Zhang S. ; Zhao Q. ; Ding F. ; Li Q. ; Zhang J. Nano Lett. 2015, 15, 403.
doi: 10.1021/nl5037325 |
36 |
Zhang S. ; Tong L. ; Hu Y. ; Kang L. ; Zhang J. J. Am. Chem. Soc. 2015, 137, 8904.
doi: 10.1021/jacs.5b05384 |
37 |
Zhang Q. ; Huang J. Q. ; Qian W. Z. ; Zhang Y. Y. ; Wei F. Small 2013, 9, 1237.
doi: 10.1002/smll.201203252 |
38 |
Hu Y. ; Kang L. ; Zhao Q. ; Zhong H. ; Zhang S. ; Yang L. ; Wang Z. ; Lin J. ; Li Q. ; Zhang Z. ; et al Nat. Commun. 2015, 6, 6099.
doi: 10.1038/ncomms7099 |
39 |
Hata K. ; Futaba D. N. ; Mizuno K. ; Namai T. ; Yumura M. ; Iijima S. Science 2004, 306, 1362.
doi: 10.1126/science.1104962 |
40 |
Sun D. M. ; Timmermans M. Y. ; Tian Y. ; Nasibulin A. G. ; Kauppinen E. I. ; Kishimoto S. ; Mizutani T. ; Ohno Y. Nat. Nanotechnol. 2011, 6, 156.
doi: 10.1038/nnano.2011.1 |
41 |
Du R. ; Zhao Q. ; Zhang N. ; Zhang J. Small 2015, 11, 3263.
doi: 10.1002/smll.201403170 |
42 |
Li Y. L. ; Kinloch I. A. ; Windle A. H. Science 2004, 304, 276.
doi: 10.1126/science.1094982 |
43 |
Liu C. ; Cong H. T. ; Li F. ; Tan P. H. ; Cheng H. M. ; Lu K. ; Zhou B. L. Carbon 1999, 11, 1865.
doi: 10.1016/S0008-6223(99)00196-7 |
44 |
Guo T. ; Nikolaev P. ; Rinzler A. G. ; Tomanek D. ; Colbert D. T. ; Smalley R. E. J. Phys. Chem. 1995, 99, 10694.
doi: 10.1021/acs.energyfuels.7b03144 |
45 |
Zhang X. ; Jiang K. ; Feng C. ; Liu P. ; Zhang L. ; Kong J. ; Zhang T. ; Li Q. ; Fan S. Adv. Mater. 2006, 18, 1505.
doi: 10.1002/adma.200502528 |
46 |
Wang Y. ; Wei F. ; Luo G. ; Yu H. ; Gu G. Chem. Phys. Lett. 2002, 364, 568.
doi: 10.1016/S0009-2614(02)01384-2 |
47 |
Gui X. ; Wei J. ; Wang K. ; Cao A. ; Zhu H. ; Jia Y. ; Shu Q. ; Wu D. Adv. Mater. 2010, 22, 617.
doi: 10.1002/adma.200902986 |
48 |
Arnold M. S. ; Green A. A. ; Hulvat J. F. ; Stupp S. I. ; Hersam M. C. Nat. Nanotechnol. 2006, 1, 60.
doi: 10.1038/nnano.2006.52 |
49 |
Liu H. ; Nishide D. ; Tanaka T. ; Kataura H. Nat. Commun. 2011, 2, 309.
doi: 10.1038/ncomms1313 |
50 |
Khripin C. Y. ; Fagan J. A. ; Zheng M. J. Am. Chem. Soc. 2013, 135, 6822.
doi: 10.1021/ja402762e |
51 |
Lolli G. ; Zhang L. ; Balzano L. ; Sakulchaicharoen N. ; Tan Y. ; Resasco D. E. J. Phys. Chem. B 2006, 110, 2108.
doi: 10.1021/jp056095e |
52 |
Wang H. ; Wei L. ; Ren F. ; Wang Q. ; Pfefferle L. D. ; Haller G. L. ; Chen Y. ACS Nano 2012, 7, 614.
doi: 10.1021/nn3047633 |
53 |
Yang F. ; Wang X. ; Zhang D. ; Yang J. ; Luo D. ; Xu Z. ; Wei J. ; Wang J. Q. ; Xu Z. ; Peng F. ; et al Nature 2014, 510, 522.
doi: 10.1038/nature13434 |
54 |
Wang Z. ; Zhao Q. ; Tong L. ; Zhang J. J. Phys. Chem. C 2017, 121, 27655.
doi: 10.1021/acs.jpcc.7b06653 |
55 |
Zhou W. ; Zhan S. ; Ding L. ; Liu J. J. Am. Chem. Soc. 2012, 134, 14019.
doi: 10.1021/ja3038992 |
56 |
Zhang G. ; Qi P. ; Wang X. ; Lu Y. ; Li X. ; Tu R. ; Bangsaruntip S. ; Mann D. ; Zhang L. ; Dai H. Science 2006, 314, 974.
doi: 10.1126/science.1133781 |
57 |
Zhang S. ; Wang X. ; Yao F. ; He M. ; Lin D. ; Ma H. ; Sun Y. ; Zhao Q. ; Liu K. ; Ding F. ; et al Chem 2019, 5, 1182.
doi: 10.1016/j.chempr.2019.02.012 |
58 |
Zhang S. ; Tong L. ; Zhang J. Nat. Sci. Rev. 2017, 5, 310.
doi: 10.1093/nsr/nwx080 |
59 |
Ding F. ; Harutyunyan A. R. ; Yakobson B. I. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 2009, 106, 2506.
doi: 10.1073/pnas.0811946106 |
60 |
Artyukhov V. I. ; Penev E. S. ; Yakobson B. I. Nat. Commun. 2014, 5, 4892.
doi: 10.1038/ncomms5892 |
61 |
Yao Y. ; Feng C. ; Zhang J. ; Liu Z. Nano Lett. 2009, 9, 1673.
doi: 10.1021/nl900207v |
62 |
Liu J. ; Wang C. ; Tu X. ; Liu B. ; Chen L. ; Zheng M. ; Zhou C. Nat. Commun. 2012, 3, 1199.
doi: 10.1038/ncomms2205 |
63 |
O'connell M. J. ; Bachilo S. M. ; Huffman C. B. ; Moore V. C. ; Strano M. S. ; Haroz E. H. ; Rialon1 K. L. ; Boul1 P. J. ; Noon W. H. ; Kittrell1 C. ; et al Science 2002, 297, 593.
doi: 10.1126/science.1072631 |
64 |
Ortiz-Acevedo A. ; Xie H. ; Zorbas V. ; Sampson W. M. ; Dalton A. B. ; Baughman R. H. ; Draper R. K. ; Musselman I. H. ; Dieckmann G. R. J. Am. Chem. Soc. 2005, 127, 9512.
doi: 10.1021/ja050507f |
65 |
Nish A. ; Hwang J. Y. ; Doig J. ; Nicholas R. J. Nat. Nanotechnol. 2007, 2, 640.
doi: 10.1038/nnano.2007.290 |
66 |
D Franklin A. D. Nature 2013, 498, 443.
doi: 10.1038/498443a |
67 |
Cao Q. ; Han S. J. ; Tulevski G. S. ; Zhu Y. ; Lu D. D. ; Haensch W. Nat. Nanotechnol. 2013, 8, 180.
doi: 10.1038/nnano.2012.257 |
68 |
Kuznetsov A. A. ; Fonseca A. F. ; Baughman R. H. ; Zakhidov A. A. ACS Nano 2011, 5, 985.
doi: 10.1021/nn102405u |
69 |
Liao Y. ; Jiang H. ; Wei N. ; Laiho P. ; Zhang Q. ; Khan S. A. ; Kauppinen E. I. J. Am. Chem. Soc. 2018, 140, 9797.
doi: 10.1021/jacs.8b05151 |
70 |
Shan C. ; Zhao W. ; Lu X. L. ; O'Brien D. J. ; Li Y. ; Cao Z. ; Suhr J. Nano Lett. 2013, 13, 5514.
doi: 10.1021/nl403109g |
71 |
Hough L. A. ; Islam M. F. ; Hammouda B. ; Yodh A. G. ; Heiney P. A. Nano Lett. 2006, 6, 313.
doi: 10.1021/nl051871f |
72 |
Kim K. H. ; Oh Y. ; Islam M. F. Adv. Funct. Mater. 2013, 23, 377.
doi: 10.1002/adfm.201201055 |
73 |
Du R. ; Wu J. ; Chen L. ; Huang H. ; Zhang X. ; Zhang J. Small 2014, 10, 1387.
doi: 10.1002/smll.201302649 |
74 |
Wei F. ; Zhang Q. ; Qian W. Z. ; Yu H. ; Wang Y. ; Luo G. H. ; Wang D. Z. Powder Technol. 2008, 183, 10.
doi: 10.1016/j.powtec.2007.11.025 |
75 |
Jia X. ; Wei F. Topics Curr. Chem. 2017, 375, 18.
doi: 10.1007/s41061-017-0102-2 |
76 |
He M. ; Magnin Y. ; Amara H. ; Jiang H. ; Cui H. ; Fossard F. ; Castan A. ; Kauppinen E. ; Loiseau A. ; Bichara C. Carbon 2017, 113, 231.
doi: 10.1016/j.carbon.2016.11.057 |
77 |
Magnin Y. ; Amara H. ; Ducastelle F. ; Loiseau A. ; Bichara C. Science 2018, 362, 212.
doi: 10.1126/science.aat6228 |
78 |
Hussain A. ; Liao Y. ; Zhang Q. ; Ding E. X. ; Laiho P. ; Ahmad S. ; Wei N. ; Tian Y. ; Jiang H. ; Kauppinen E. I. Nanoscale 2018, 10, 9752.
doi: 10.1039/C8NR00716K |
79 |
Wilder J. W. ; Venema L. C. ; Rinzler A. G. ; Smalley R. E. ; Dekker C. Nature 1998, 391, 59.
doi: 10.1038/34139 |
80 |
Hashimoto A. ; Suenaga K. ; Gloter A. ; Urita K. ; Iijima S. Nature 2004, 430, 870.
doi: 10.1038/nature02817 |
81 |
Bachilo S. M. ; Strano M. S. ; Kittrell C. ; Hauge R. H. ; Smalley R. E. ; Weisman R. B. Science 2002, 298, 2361.
doi: 10.1126/science.1078727 |
82 |
Araujo P. T. ; Jorio A. Phys. Status Solidi B 2008, 245, 2201.
doi: 10.1002/pssb.200879625 |
83 |
Joh D. Y. ; Herman L. H. ; Ju S. Y. ; Kinder J. ; Segal M. A. ; Johnson J. N. ; Chan G. ; Park J. Nano Lett. 2010, 1, 1.
doi: 10.1021/nl1012568 |
84 |
Tans S. J. ; Verschueren A. R. ; Dekker C. Nature 1998, 393, 49.
doi: 10.1038/29954 |
85 |
Appenzeller J. ; Lin Y. M. ; Knoch J. ; Avouris P. Phys. Rev. Lett. 2004, 93, 196805.
doi: 10.1103/PhysRevLett.93.196805 |
86 |
Shulaker M. M. ; Hills G. ; Patil N. ; Wei H. ; Chen H. Y. ; Wong H. S. P. ; Mitra S. Nature 2013, 501, 526.
doi: 10.1038/nature12502 |
[1] | 李亚文, 那广仁, 罗树林, 贺欣, 张立军. 全无机卤化铅钙钛矿的结构、热力学稳定性和电子性质[J]. 物理化学学报, 2021, 37(4): 2007015 -0 . |
[2] | 李淏淼, 董化, 李璟睿, 吴朝新. 锡基钙钛矿太阳能电池研究进展[J]. 物理化学学报, 2021, 37(4): 2007006 -0 . |
[3] | 王甜, 张太阳, 陈悦天, 赵一新. ALD-Al2O3涂层保护的高抗湿5-氨基戊酸铰链甲胺铅溴钙钛矿薄膜[J]. 物理化学学报, 2021, 37(4): 2007021 -0 . |
[4] | 许桂英, 薛荣明, 张默瑶, 李耀文, 李永舫. 基于吡嗪空穴传输层的合成及在p -i-n型钙钛矿太阳能电池中的应用[J]. 物理化学学报, 2021, 37(4): 2008050 -0 . |
[5] | 苏岳锋, 张其雨, 陈来, 包丽颖, 卢赟, 陈实, 吴锋. ZrO2包覆高镍LiNi0.8Co0.1Mn0.1O2正极材料提高其循环稳定性的作用机理[J]. 物理化学学报, 2021, 37(3): 2005062 -0 . |
[6] | 赵雨萌, 任凌霄, 王澳轩, 罗加严. 锂金属电池中的复合负极[J]. 物理化学学报, 2021, 37(2): 2008090 -0 . |
[7] | 张自博, 邓伟, 周旭峰, 刘兆平. 稳定锂电化学沉积和溶解行为的LiC6异质微结构界面层[J]. 物理化学学报, 2021, 37(2): 2008092 -0 . |
[8] | 吴晨, 周颖, 朱晓龙, 詹忞之, 杨汉西, 钱江锋. 锂金属电池用高浓度电解液体系研究进展[J]. 物理化学学报, 2021, 37(2): 2008044 -0 . |
[9] | 刘亚, 郑磊, 谷巍, 沈炎宾, 陈立桅. 原位聚合表面修饰的金属锂负极[J]. 物理化学学报, 2021, 37(1): 2004058 -0 . |
[10] | 赵亚楠, 何敏, 刘晓芳, 刘斌, 杨建辉. 金二元纳米晶超晶格的自组装和结构表征[J]. 物理化学学报, 2020, 36(9): 1908041 -0 . |
[11] | 杨亚梅, 伦会洁, 龙腊生, 孔祥建, 郑兰荪. 稀土-钛氧簇合物EuTi6,EuTi7和La2Ti14的可控合成[J]. 物理化学学报, 2020, 36(9): 1912007 -0 . |
[12] | 张建, 王亮, 伍芷毅, 王成涛, 苏泽瑞, 肖丰收. 理性设计核-壳Rh@沸石催化材料用于二烯烃选择加氢反应[J]. 物理化学学报, 2020, 36(9): 1912001 -0 . |
[13] | 凌云云, 夏云生. 金纳米复合材料:制备、性质及其癌症诊疗应用[J]. 物理化学学报, 2020, 36(9): 1912006 -0 . |
[14] | 杨天怡, 崔铖, 戎宏盼, 张加涛, 王定胜. 铂基金属间化合物纳米晶的最新进展:可控合成与电催化应用[J]. 物理化学学报, 2020, 36(9): 2003047 -0 . |
[15] | 李凯旋, 张泰隆, 李会增, 李明珠, 宋延林. 纳米粒子的精准组装[J]. 物理化学学报, 2020, 36(9): 1911057 -0 . |
|