物理化学学报 >> 2023, Vol. 39 >> Issue (12): 2302041.doi: 10.3866/PKU.WHXB202302041
牟嘉琳1, 陈柳伶1, 范君2, 曾路1, 江雪1, 焦毅1,*(), 王健礼2, 陈耀强2
收稿日期:
2023-02-23
录用日期:
2023-04-06
发布日期:
2023-04-12
通讯作者:
焦毅
E-mail:jiaoyiscu@163.com
基金资助:
Jialin Mou1, Liuling Chen1, Jun Fan2, Lu Zeng1, Xue Jiang1, Yi Jiao1,*(), Jianli Wang2, Yaoqiang Chen2
Received:
2023-02-23
Accepted:
2023-04-06
Published:
2023-04-12
Contact:
Yi Jiao
E-mail:jiaoyiscu@163.com
Supported by:
摘要:
近年来,贵金属Pt、Pd、Rh价格不断攀升,提高贵金属利用效率成为未来汽油车三效催化剂的发展趋势之一。本文协同液相还原和气氛热处理技术精细调控贵金属铑(Rh)的微化学状态,以优化低含量Rh基催化剂的催化性能。同时,采用X射线粉末衍射(XRD)、H2-程序升温还原(H2-TPR)、CO化学吸附、X射线光电子能谱(XPS)、CO-漫反射红外(CO-FTIR)、透射电镜(TEM)和原位漫反射傅里叶变换红外吸收光谱(in situ DRIFTS)等催化剂表征方法,详细研究了Rh微化学状态(价态比例、分散性等)与催化性能之间的关系。活性测试结果表明,通过上述协同方法制备的re-Rh/CeO2-ZrO2-Al2O3-H2 (re-Rh/CZA-H2)催化剂表现出最好的催化活性,并且拓宽了空燃比操作窗口,其T90值分别比液相还原法和浸渍法合成的催化剂低30–73 ℃和51–86 ℃。此外,通过协同方法制备的催化剂老化后也表现出优异的催化活性和高温热稳定性,其T50和T90值均低于新鲜样品。构效关系结果表明,re-Rh/CZA-H2催化剂优异的催化性能归因于Rh物种具有最佳价态比例和高分散性,从而增加了活性位点的数量。同时,re-Rh/CZA-H2-a催化剂具有相当优异的高温热稳定性,这归因于载体材料的结构稳定性,及活性Rh物种的高含量和高分散,从而暴露出更多的活性位点,促进反应物的吸附和转化。因此,采用本工作提出的协同方法来调整贵金属的微化学状态,可以提高催化剂的催化活性、高温稳定性以及空燃比操作窗口,为设计低负载量Rh基三效催化剂提供一个新思路。
牟嘉琳, 陈柳伶, 范君, 曾路, 江雪, 焦毅, 王健礼, 陈耀强. 基于活性组分微化学状态调控的高性能Rh/CeO2-ZrO2-Al2O3催化剂构筑及三效催化性能[J]. 物理化学学报, 2023, 39(12), 2302041. doi: 10.3866/PKU.WHXB202302041
Jialin Mou, Liuling Chen, Jun Fan, Lu Zeng, Xue Jiang, Yi Jiao, Jianli Wang, Yaoqiang Chen. Construction of a Highly Active Rh/CeO2-ZrO2-Al2O3 Catalyst Based on Rh Micro-Chemical State Regulation and Its Three-Way Catalytic Activity[J]. Acta Phys. -Chim. Sin. 2023, 39(12), 2302041. doi: 10.3866/PKU.WHXB202302041
Table 1
Values of T50 and T90 of CO, NO, and HCs over im-Rh/CZA, re-Rh/CZA, re-Rh/CZA-H2 fresh and aged catalysts."
Sample | CO | NO | C3H8 | C3H6 | ||||
T50 (℃) | T90 (℃) | T50 (℃) | T90 (℃) | T50 (℃) | T90 (℃) | T50 (℃) | T90 (℃) | |
im-Rh/CZA | 231 | 245 | 253 | 312 | 332 | 390 | 260 | 303 |
re-Rh/CZA | 217 | 229 | 242 | 256 | 297 | 345 | 252 | 267 |
re-Rh/CZA-H2 | 183 | 194 | 194 | 226 | 262 | 324 | 203 | 227 |
im-Rh/CZA-a | 246 | 270 | 270 | 298 | 343 | 433 | 275 | 308 |
re-Rh/CZA-a | 215 | 229 | 228 | 249 | 307 | 378 | 236 | 252 |
re-Rh/CZA-H2-a | 187 | 199 | 197 | 215 | 256 | 305 | 200 | 212 |
Table 2
Surface elemental information of catalysts derived from the XPS analysis."
Sample | Binding energy (eV) | Rh ratio (%) | Ce ratio (%) | O ratio (%) | |||||||
Rh0 3d5/2 | Rh3+ 3d5/2 | Rh4+ 3d5/2 | Rh0 | Rh3+ | Rh4+ | Ce3+/Ce | Oβ/O | ||||
Im-Rh/CZA | 306.3 | 308.4 | 310.2 | 44.27 | 11.41 | 44.87 | 32.94 | 35.46 | |||
Re-Rh/CZA | 306.4 | 308.5 | 310.4 | 48.71 | 18.26 | 33.02 | 33.86 | 44.70 | |||
Re-Rh/CZA-H2 | 306.6 | 308.2 | – | 68.77 | 31.23 | – | 42.29 | 48.12 | |||
Im-Rh/CZA-a | 306.2 | 308.3 | 310.1 | 43.91 | 12.13 | 43.96 | 32.13 | 32.80 | |||
Re-Rh/CZA-a | 306.2 | 308.5 | 310.2 | 48.22 | 15.35 | 36.43 | 32.61 | 36.50 | |||
Re-Rh/CZA-H2-a | 306.8 | 308.3 | – | 64.36 | 35.64 | – | 43.31 | 42.57 |
1 |
Joshi A. SAE Tech. Pap. 2022, 45, 1704.
doi: 10.4271/2022-01-0540 |
2 |
Kaspar J. ; Fornasiero P. ; Hickey N. Catal. Today 2003, 77, 419.
doi: 10.1016/s0920-5861(02)00384-x |
3 |
Getsoian A. ; Theis J. R. ; Paxton W. A. ; Lance M. J. ; Lambert C. K. Nat. Catal. 2019, 2, 614.
doi: 10.1038/s41929-019-0283-x |
4 |
Goes J. D. A. ; Woo J. W. ; Olsson L. Ind. Eng. Chem. Res. 2020, 59, 10790.
doi: 10.1021/acs.iecr.0c00654 |
5 |
Hu Z. ; Allen F. M. ; Wan C. Z. ; Heck R. M. ; Steger J. J. ; Lakis R. E. ; Lyman C. E. J. Catal. 1998, 174, 13.
doi: 10.1006/jcat.1997.1954 |
6 |
Nagao Y. ; Nakahara Y. ; Sato T. ; Iwakura H. ; Takeshita S. ; Minami S. ; Yoshida H. ; Machida M. ACS Catal. 2015, 5, 1986.
doi: 10.1021/cs5020157 |
7 |
Heo I. ; Yoon D. Y. ; Cho B. K. ; Nam I.-S. ; Choung J. W. ; Yoo S. Appl. Catal. B 2012, 121, 75.
doi: 10.1016/j.apcatb.2012.03.032 |
8 |
Huang F. ; Zheng Y. ; Li Z. ; Xiao Y. ; Zheng Y. ; Cai G. ; Wei K. Chem. Commun. 2011, 47, 5247.
doi: 10.1039/c0cc05670g |
9 |
Morikawa A. ; Suzuki T. ; Kanazawa T. ; Kikuta K. ; Suda A. ; Shinjo H. Appl. Catal. B 2008, 78, 210.
doi: 10.1016/j.apcatb.2007.09.013 |
10 |
Kim G. J. ; Kwon D. W. ; Hong S. C. J. Phys. Chem. C 2016, 120, 17996.
doi: 10.1021/acs.jpcc.6b02945 |
11 |
Jeong H. ; Shin D. ; Kim B.-S. ; Bae J. ; Shin S. ; Choe C. ; Han J. W. ; Lee H. Angew. Chem. Int. Ed. 2020, 59, 20691.
doi: 10.1002/anie.202009776 |
12 |
Ohyama J. ; Nishiyama T. ; Satsuma A. ChemCatChem 2018, 10, 1651.
doi: 10.1002/cctc.201701842 |
13 |
Gonzalez-Velasco J. R. ; Gutierrez-Ortiz M. A. ; Marc J. L. ; Botas J. A. ; Gonzalez-Marcos M. P. ; Blanchard G. Top. Catal. 2001, 16, 101.
doi: 10.1023/a:1016639016156 |
14 |
Zheng T. ; He J. ; Zhao Y. ; Xia W. ; He J. J. Rare Earths 2014, 32, 97.
doi: 10.1016/s1002-0721(14)60038-7 |
15 |
van Deelen T. W. ; Mejia C. H. ; de Jong K. P. Nat. Catal. 2019, 2, 955.
doi: 10.1038/s41929-019-0364-x |
16 |
Cao Y. ; Ran R. ; Wu X. ; Wu X. ; Wan J. ; Weng D. Catal. Today 2017, 281, 490.
doi: 10.1016/j.cattod.2016.07.001 |
17 |
Lee J. ; Ryou Y. ; Chan X. ; Kim T. J. ; Kim D. H. J. Phys. Chem. C 2016, 120, 25870.
doi: 10.1021/acs.jpcc.6b08656 |
18 |
Wang T. ; Guo X. ; Lin S. ; Zhou R. J. Rare Earths 2019, 37, 706.
doi: 10.1016/j.jre.2018.10.017 |
19 |
Chen Y. ; Fan J. ; Deng J. ; Jiang X. ; Jiao Y. ; Chen Y. J. Energy Inst. 2020, 93, 2325.
doi: 10.1016/j.joei.2020.07.005 |
20 |
Jiang X. ; Fan J. ; Xiang S. ; Mou J. ; Yao P. ; Jiao Y. ; Wang J. ; Chen Y. Appl. Surf. Sci. 2022, 578, 151915.
doi: 10.1016/j.apsusc.2021.151915 |
21 |
Yao P. ; Huang Y. ; Jiao Y. ; Xu H. ; Wang J. ; Chen Y. Fuel. 2023, 334, 126782.
doi: 10.1016/j.fuel.2022.126782 |
22 |
Fan J. ; Chen L. ; Li S. ; Mou J. ; Zeng L. ; Jiao Y. ; Wang J. ; Chen Y. J. Catal. 2023, 418, 90.
doi: 10.1016/j.jcat.2023.01.009 |
23 |
He D. ; Ding X. ; Li S. ; Liang Y. ; Liu Y. ; Zhao M. ; Wang J. ; Chen Y. ACS Appl. Mater. Interfaces 2022, 14, 20875.
doi: 10.1021/acsami.2c01371 |
24 |
Theis J. R. ; Getsoian A. ; Lambert C. SAE Int. J. Fuels Lubr. 2017, 10, 583.
doi: 10.4271/2017-01-0918 |
25 |
Yoon D. Y. ; Kim Y. J. ; Lim J. H. ; Cho B. K. ; Hong S. B. ; Nam I.-S. ; Choung J. W. J. Catal. 2015, 330, 71.
doi: 10.1016/j.jcat.2015.07.013 |
26 |
Wu J. ; O'Neill A. E. ; Li C.-H. ; Jinschek J. R. ; Cavataio G. Appl. Catal. B 2021, 280, 119450.
doi: 10.1016/j.apcatb.2020.119450 |
27 |
Xi Y. ; Ottinger N. ; Liu Z. G. SAE Int. J. Eng. 2018, 11, 1331.
doi: 10.4271/2018-01-1270 |
28 |
Yang X. ; Yang L. ; Lin S. ; Zhou R. J. Hazard. Mater. 2015, 285, 182.
doi: 10.1016/j.jhazmat.2014.10.062 |
29 |
Kaspar J. ; Fornasiero P. ; Baiducci G. ; Di Monte R. ; Hickey N. ; Sergo V. Inorg. Chim. Acta 2003, 349, 217.
doi: 10.1016/s0020-1693(03)00034-3 |
30 |
Yao M. H. ; Baird R. J. ; Kunz F. W. ; Hoost T. E. J. Catal. 1997, 166, 67.
doi: 10.1006/jcat.1997.1504 |
31 |
Papavasiliou A. ; Tsetsekou A. ; Matsouka V. ; Konsolakis M. ; Yentekakis I. V. ; Boukos N. Appl. Catal. B 2009, 90, 162.
doi: 10.1016/j.apcatb.2009.03.006 |
32 |
Lan L. ; Chen S. ; Cao Y. ; Gong M. ; Chen Y. Catal. Sci. Technol. 2015, 5, 4488.
doi: 10.1039/c5cy00612k |
33 |
Alcala R. ; DeLaRiva A. ; Peterson E. J. ; Benavidez A. ; Garcia-Vargas C. E. ; Jiang D. ; Pereira-Hernandez X. I. ; Brongersma H. H. ; ter Veen R. ; Stanek J. ; et al Appl. Catal. B 2021, 284, 119722.
doi: 10.1016/j.apcatb.2020.119722 |
34 |
Jones J. ; Xiong H. ; DeLaRiva A. T. ; Peterson E. J. ; Hien P. ; Challa S. R. ; Qi G. ; Oh S. ; Wiebenga M. H. ; Hernandez X. I. P. ; et al Science 2016, 353, 150.
doi: 10.1126/science.aaf8800 |
35 |
Deng J. ; Li Z. ; Li S. ; Yin X. ; Li M. ; Wang J. ; Chen Y. ; Chen Y. Appl. Catal. A 2022, 646, 118831.
doi: 10.1016/j.apcata.2022.118831 |
36 |
Zhao B. ; Ran R. ; Cao Y. ; Wu X. ; Weng D. ; Fan J. ; Wu X. Appl. Surf. Sci. 2014, 308, 230.
doi: 10.1016/j.apsusc.2014.04.140 |
37 |
Zhan Z. ; Song L. ; Liu X. ; Jiao J. ; Li J. ; He H. J. Environ. Sci. 2014, 26, 683.
doi: 10.1016/s1001-0742(13)60444-1 |
38 |
Guo J. ; Wu D. ; Zhang L. ; Gong M. ; Zhao M. ; Chen Y. J. Alloys Compd. 2008, 460, 485.
doi: 10.1016/j.jallcom.2007.05.088 |
39 |
Shen M. ; Lv L. ; Wang J. ; Zhu J. ; Huang Y. ; Wang J. Chem. Eng. J. 2014, 255, 40.
doi: 10.1016/j.cej.2014.06.058 |
40 |
Machida M. ; Uchida Y. ; Ishikawa Y. ; Hinokuma S. ; Yoshida H. ; Ohyama J. ; Nagao Y. ; Endo Y. ; Iwashina K. ; Nakahara Y. J. Phys. Chem. C 2019, 123, 24584.
doi: 10.1021/acs.jpcc.9b06657 |
41 |
Pu Z. Y. ; Liu X. S. ; Jia A. P. ; Xie Y. L. ; Lu J. Q. ; Luo M. F. J. Phys. Chem. C 2008, 112, 15045.
doi: 10.1021/jp805389k |
42 |
Yu X. ; Li J. ; Wei Y. ; Zhao Z. ; Liu J. ; Jin B. ; Duan A. ; Jiang G. Ind. Eng. Chem. Res. 2014, 53, 9653.
doi: 10.1021/ie500666m |
43 |
Wang W. ; He J. ; Qiu J. ; Zhao Y. ; Li M. ; Yin X. ; Li S. ; Wang J. ; Chen Y. J. Alloy. Compd. 2021, 879, 160476.
doi: 10.1016/j.jallcom.2021.160476 |
44 |
WengSieh Z. ; Gronsky R. ; Bell A. T. J. Catal. 1997, 170, 62.
doi: 10.1006/jcat.1997.1738 |
45 |
Lassi U. ; Polvinen R. ; Suhonen S. ; Kallinen K. ; Savimaki A. ; Harkonen M. ; Valden M. ; Keiski R. L. Appl. Catal. A 2004, 263, 241.
doi: 10.1016/j.apcata.2003.12.024 |
46 |
Wang S. ; Sun M. ; Huang M. ; Cheng T. ; Wang J. ; Yuan S. ; Chen Y. Mol. Catal. 2017, 433, 162.
doi: 10.1016/j.mcat.2017.01.015 |
47 |
Lan L. ; Wang J. F. ; Chen S. H. ; Li D. C. ; Li H. M. ; Liu D. Y. ; Wang W. ; Chen Y. Q. J. Ind. Eng. Chem. 2019, 71, 127.
doi: 10.1016/j.jiec.2018.11.014 |
48 |
Wang T. ; Li Y. ; Zhou R.-X. Environ. Sci. Pollut. Res. 2020, 27, 30352.
doi: 10.1007/s11356-020-08569-8 |
49 |
Cao Y. ; Ran R. ; Wu X. ; Zhao B. ; Weng D. J. Environ. Sci. (China) 2017, 52, 197.
doi: 10.1016/j.jes.2016.04.017 |
50 |
Wan J. ; Lin J. ; Guo X. ; Wang T. ; Zhou R. Chem. Eng. J. 2019, 368, 719.
doi: 10.1016/j.cej.2019.03.016 |
51 |
Huang T. ; Shen M. ; Cheng G. ; Wang Y. ; Wang J. ; Li W. ; Oh S. H. ; Qi G. ; Yang M. ; Wang J. J. Rare Earths 2021, 39, 797.
doi: 10.1016/j.jre.2020.04.003 |
52 |
Gayen A. ; Priolkar K. R. ; Sarode R. ; Jayaram V. ; Hegde M. S. ; Subbanna G. N. ; Emura S. Chem. Mater. 2004, 16, 2317.
doi: 10.1021/cm040126l |
53 |
Varga E. ; Pusztai P. ; Oszko A. ; Baan K. ; Erdohelyi A. ; Konya Z. ; Kiss J. Langmuir 2016, 32, 2761.
doi: 10.1021/acs.langmuir.5b04482 |
54 |
Lang R. ; Li T. ; Matsumura D. ; Miao S. ; Ren Y. ; Cui Y.-T. ; Tan Y. ; Qiao B. ; Li L. ; Wang A. ; et al Angew. Chem. Int. Ed. 2016, 55, 16054.
doi: 10.1002/anie.201607885 |
55 |
Schwartz V. ; Campos A. ; Egbebi A. ; Spivey J. J. ; Overbury S. H. ACS Catal. 2011, 1, 1298.
doi: 10.1021/cs200281g |
56 |
Mizuno T. Int. J. Hydrog. Energy 2003, 28, 1393.
doi: 10.1016/s0360-3199(03)00042-9 |
57 |
Kurnatowska M. ; Kepinski L. Mater. Res. Bull. 2013, 48, 852.
doi: 10.1016/j.materresbull.2012.11.076 |
58 |
Dutta G. ; Waghmare U. V. ; Baidya T. ; Hegde M. S. Chem. Mater. 2007, 19, 6430.
doi: 10.1021/cm071330m |
59 |
Gänzler A. M. ; Casapu M. ; Maurer F. ; Störmer H. ; Gerthsen D. ; Ferré G. ; Vernoux P. ; Bornmann B. ; Frahm R. ; Murzin V. ; et al ACS Catal. 2018, 8, 4800.
doi: 10.1021/acscatal.8b00330 |
60 |
Alayoglu S. ; An K. ; Melaet G. ; Chen S. ; Bernardi F. ; Wang L. W. ; Lindeman A. E. ; Musselwhite N. ; Guo J. ; Liu Z. ; et al J. Phys. Chem. C 2013, 117, 26608.
doi: 10.1021/jp407280e |
61 |
Cao L. ; Pan L. ; Ni C. ; Yuan Z. ; Wang S. Fuel Process. Technol. 2010, 91, 306.
doi: 10.1016/j.fuproc.2009.11.001 |
62 |
Morikawa A. ; Tanabe T. ; Hatanaka M. ; Takahashi N. ; Sato A. ; Kuno O. ; Suzuki H. ; Shinjoh H. Appl. Catal. A 2015, 493, 33.
doi: 10.1016/j.apcata.2015.01.003 |
63 |
Azambre B. ; Atribak I. ; Bueno-Lopez A. ; Garcia-Garcia A. J. Phys. Chem. C 2010, 114, 13300.
doi: 10.1021/jp102949r |
64 |
Kawabata H. ; Koda Y. ; Sumida H. ; Shigetsu M. ; Takami A. ; Inumaru K. Catal. Sci. Technol. 2015, 5, 584.
doi: 10.1039/c4cy01032a |
65 |
Wang Y. ; Ge C. ; Zhan L. ; Li C. ; Qiao W. ; Ling L. Ind. Eng. Chem. Res. 2012, 51, 11667.
doi: 10.1021/ie300555f |
66 |
Dujardin C. ; Mamede A. S. ; Payen E. ; Sombret B. ; Huvenne J. P. ; Granger P. Top. Catal. 2004, 30-1, 347.
doi: 10.1023/B:TOCA.0000029773.89206.0f |
67 |
Haneda M. ; Shinoda K. ; Nagane A. ; Houshito O. ; Takagi H. ; Nakahara Y. ; Hiroe K. ; Fujitani T. ; Hamada H. J. Catal. 2008, 259, 223.
doi: 10.1016/j.jcat.2008.08.007 |
68 |
Chauvin C. ; Saussey J. ; Lavalley J. C. ; Idriss H. ; Hindermann J. P. ; Kiennemann A. ; Chaumette P. ; Courty P. J. Catal. 1990, 121, 56.
doi: 10.1016/0021-9517(90)90216-7 |
69 |
Sutton C. C. R. ; da Silva G. ; Franks G. V. Chem. Eur. J. 2015, 21, 6801.
doi: 10.1002/chem.201406516 |
70 |
Ueda K. ; Tsuji M. ; Ohyama J. ; Satsuma A. ACS Catal. 2019, 9, 2866.
doi: 10.1021/acscatal.9b00526 |
71 |
Machida M. ; Eidome T. ; Minami S. ; Buwono H. P. ; Hinokuma S. ; Nagao Y. ; Nakahara Y. J. Phys. Chem. C. 2015, 119, 11653.
doi: 10.1021/acs.jpcc.5b01846 |
[1] | 李红梅,兰丽,陈山虎,刘达玉,王卫,龚茂初,陈耀强. 复合沉淀剂制备的CeO2-ZrO2-Al2O3材料及其负载的单Pd三效催化剂[J]. 物理化学学报, 2016, 32(7): 1734 -1746 . |
[2] | 高琪,阚彩侠,李俊龙,楼叶珂,魏菁菁. 铜纳米线的液相制备及其表面修饰研究进展[J]. 物理化学学报, 2016, 32(7): 1604 -1622 . |
[3] | 蔡黎 王康才 赵明 龚茂初 陈耀强. 超声波振动在Ce-Zr-La/Al2O3及负载型Pd三效催化剂制备中的应用[J]. 物理化学学报, 2009, 25(05): 859 -863 . |
[4] | 张丽娟;董文萍;郭家秀;袁书华;张磊;龚茂初;陈耀强. 胶溶法制备镧-钡共稳定氧化铝的性能[J]. 物理化学学报, 2007, 23(11): 1738 -1742 . |
[5] | 郭家秀;袁书华;龚茂初;张磊;吴冬冬;赵明;陈耀强. Ce0.35Zr0.55La0.10O1.95对低贵金属Pt-Rh型三效催化剂性能的影响[J]. 物理化学学报, 2007, 23(01): 73 -78 . |
|